Friday, August 10, 2012

(၆၂)ႏွစ္တာ ကာလအတြင္း တိပိဋကဓရ ၊ တိပိဋကေကာ၀ိဒ သာသနာ့အာဇာနည္(၁၂)ပါး



          (၆၂)ႀကိမ္ေျမာက္ တိပိဋကဓရ ၊ တိပိဋကေကာ၀ိဒ ခ်ီးက်ဴးပူေဇာ္ပြဲ အခမ္းအနား၌
နိုင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယကအဖြဲ႔ အက်ဳိးေတာ္ေဆာင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ ဗန္းေမာ္ေက်ာင္းတိုက္ ပဓာနနာယက
ဆရာေတာ္ အဘိဓဇအဂၢမဟာသဒၶမၼေဇာတိက ၊ အဂၢမဟာပ႑ိတ ေဒါက္တာဘဒၵႏၱကုမာရာဘိ၀ံသ
(၀ဋံသကာ - ပါဠိသိေရာမဏီ) ဖတ္ၾကားေတာ္မူေသာ နိုင္ငံေတာ္ သံဃမဟာနာယကအဖြဲ႔၏ သေမၼာဒနီယ
သာရဏီယဩ၀ါဒကထာ အျပည့္အစံုမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္သည္ -
             (၆၂)ႀကိမ္ေျမာက္ တိပိဋကဓရ ၊ တိပိဋကေကာ၀ိဒေရြးခ်ယ္ေရး စာေတာ္ျပန္ပြဲစာေမးပြဲႀကီး၌
တိပိဋကဓရ ၊ တိပိဋကေကာ၀ိဒဘြဲ႔ရ အရွင္အဘိဇာတာဘိ၀ံသႏွင့္ သေဘာေရးေျဖေအာင္ ၁၄ပါး ၊ အာဂံု
ေဆာင္ ၇၇ပါးအားျဖင့္ ၉၁ ပါးေသာ သာသနာ့အာဇာနည္ အရွင္ျမတ္မ်ားႏွင့္တကြ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရ အမွဴး 
ျပဳေသာ ဥပါသကာ ဥပါသကာမအေပါင္းတို႔အား နိုင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယကအဖြဲ႔ကိုယ္စား ၀မ္းေျမာက္ 
ဖြယ္ အမွတ္ရဖြယ္ျဖစ္ေသာ သေမၼာဒနီယ သာရဏီယကထာႏွင့္ဩ၀ါဒကထာ ေျပာၾကားလိုသည္မွာ - 
           ဗုဒၶဳပၸါေဒါ ဒုလႅေဘာ ေလာကသၼိ ံ , မႏုႆတၱဘာေ၀ါ ဒုလႅေဘာ , ပဗၺဇိတ ဘာေ၀ါ ဒုလႅေဘာ ,
ဒုလႅဘာ သဒၶါသမၸတၱိ , သဒၶမၼႆ၀နံ ဒုလႅဘံ - အ႒ကထာႏွင့္အညီ -
(၁) ေလာကမွာ ဘုရားပြင့္ေပၚရာအခါ ရခဲ၏ ။
(၂) လူအျဖစ္ ရခဲ၏ ။
(၃) ရွင္ရဟန္းျဖစ္ ရခဲ၏ ။
(၄) (သဒၶါစသည္ႏွင့္) ျပည့္စံုမႈ ရခဲ၏ ။
(၅) သူေတာ္ေကာင္းတရား နာၾကားရဖို႔ ရခဲ၏ ။
            ကုသိုလ္ေကာင္းမႈျပဳလုပ္ဖို႔ မေမ့ၾကနဲ႔ ၊ ဒါန - သီလ - သမာဓိ - ပညာ ေရႊအိုးႀကီး ေလးလံုး
ႀကိဳးစားၿပီး ျမွဳပ္ႏွံၾကဟု ေန႔တိုင္းေန႔တိုင္း ဘုရားရွင္ဆံုးမေတာ္မူသည္ ။
            တိပိဋကဓရ ၊ တိပိဋကေကာ၀ိဒ မေထရ္ျမတ္မ်ားေပၚထြန္းရာ တိုင္းျပည္ကား ကမၻာေပၚမွာ
ျမန္မာနိုင္ငံ တစ္နိုင္ငံသာရွိသည္ ။ အျခားဘယ္နိုင္ငံမွာမွ မရွိေခ် ။
             သာသနာေတာ္တြင္ အဆင့္အျမင့္ဆံုးႏွင့္ အခက္အခဲအနက္နဲဆံုး တိပိဋကဓရ ၊ တိပိဋက
ေကာ၀ိဒ ေရြးခ်ယ္ေရးစာေမးပြဲႀကီးကို ၁၃၁၀ ခုႏွစ္ (၁၉၄၈) ခုႏွစ္မွစ၍ ႏွစ္စဥ္မပ်က္ က်င္းပခဲ့ရာ
၁၃၁၅ ခုႏွစ္ (၁၉၅၃ ခုႏွစ္) တြင္ မင္းကြန္းဓမၼနာဒေက်ာင္းတိုက္မွ ဆရာေတာ္ဘဒၵႏ ၱ၀ိစိတၱသာရာ 
ဘိ၀ံသသည္ ပထမဆံုး တိပိဋကဓရ သာသနာ့အာဇာနည္အျဖစ္ ေပၚထြန္းခဲ့ပါသည္ ။
၁၃၂၁ ခုႏွစ္ (၁၉၅၉ ခုႏွစ္) တြင္ ပခုကၠဴၿမိဳ႕  မဟာ၀ိသုတာရာမတိုက္မွ ဆရာေတာ္ဘဒၵႏ ၱေနမိႏၵ
သည္ ဒုတိယေျမာက္ သာသနာ့အာဇာနည္ အျဖစ္ေပၚထြန္းခဲ့ပါသည္။ ၁၃၂၅ ခုႏွစ္ (၁၉၆၃ ခုႏွစ္) တြင္  
ျပည္ၿမိဳ႕ ပြင့္လွသိမ္ကုန္းေက်ာင္းတိုက္မွ ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏ ၱေကာသလႅသည္ တတိယေျမာက္ တိပိဋကဓရ  
သာသနာ့အာဇာနည္အျဖစ္ေပၚထြန္းခဲ့
ပါသည္။
              ထို႔ေနာက္ ၁၀ ႏွစ္ခန္႔အၾကာ ၁၃၃၅ ခုႏွစ္ (၁၉၇၂ ခုႏွစ္) တြင္ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္ မဟာ၀ိသုဒၶါရံု
ပါဠိတကၠသိုလ္ေက်ာင္းတိုက္မွ ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏ ၱသုမဂၤလာလကၤာရသည္ စတုတၳေျမာက္ တိပိဋကဓရ
သာသနာ့အာဇာနည္ အျဖစ္ ေပၚထြန္းခဲ့ပါသည္ ။ ထို႔ေနာက္ တစ္ ဖန္ ၁၀ ႏွစ္ခန္႔အၾကာ ၁၃၄၆ ခုႏွစ္
(၁၉၈၄ ခုႏွစ္) တြင္ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္ မဟာ၀ိသုဒၶါရံု ပါဠိတကၠသိုလ္ေက်ာင္းတိုက္မွ ဘဒၵႏ ၱသီရိႏၵာဘိ၀ံသသည္
ပဥၥမေျမာက္ တိပိဋကဓရ သာသနာ့အာဇာ နည္ အျဖစ္ ေပၚထြန္းခဲ့ပါသည္ ။ ထို႔ေနာက္ ၁၀ ႏွစ္ခန္႔အၾကာ
၁၃၅၆ ခုႏွစ္ (၁၉၉၄ ခုႏွစ္) တြင္ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕နယ္ မင္းကြန္းေတာင္ရိုး မိုးမိတ္ကုန္းေျမ တိပိဋကနိကာယ 
ေက်ာင္းတိုက္မွ ဘဒၵႏၱ၀ါယာမိႏၵာဘိ၀ံသသည္ ဆ႒မေျမာက္ တိပိဋကဓရ သာသနာ့အာဇာနည္အျဖစ္
ေပၚထြန္းခဲ့ပါသည္ ။
              ၁၃၆၁ ခုႏွစ္ (၁၉၉၉ ခုႏွစ္) တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဒဂံုၿမိဳ႕နယ္ တိပိဋကေက်ာင္းေတာ္မွ
ဘဒၵႏ ၱသီလကၡႏၶာဘိ၀ံသႏွင့္ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕နယ္ မင္းကြန္းေတာင္ရိုး မိုးမိတ္ကုန္းေျမ တိပိဋက နိကာယ
ေက်ာင္းတိုက္မွ အရွင္၀ံသပါလာလကၤာရ ႏွစ္ပါးတို႔သည္ ထူးထူးျခားျခား သတၱမ ေျမာက္ ၊ အ႒မေျမာက္
တိပိဋကဓရ သာသနာ့အာဇာနည္မ်ားအျဖစ္ ေပၚထြန္းခဲ့ပါသည္ ။
             ၁၃၆၂ ခုႏွစ္ (၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္) တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဒဂံုၿမိဳ႕နယ္ တိပိဋကေက်ာင္းေတာ္မွ
ဘဒၵႏ ၱဂႏၶမာလာလကၤာရသည္ န၀မေျမာက္ တိပိဋကဓရ သာသနာ့အာဇာနည္အျဖစ္ ေပၚထြန္းခဲ့ပါသည္ ။
          ၁၃၆၅ ခုႏွစ္ (၂၀၀၃ ခုႏွစ္) တြင္ ရန္ကုန္တိုင္း သဃၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ စြန္းလြန္းဂူ၀ိပႆနာေက်ာင္း
တိုက္မွ ဘဒၵႏ ၱသုႏၵရသည္လည္းေကာင္း ၊ ဒဂံုၿမိဳ႕နယ္ တိပိဋကေက်ာင္းတိုက္မွ ဘဒၵႏ ၱကၠႏၵပါလသည္
လည္းေကာင္း ဒသမေျမာက္ႏွင့္ဧကာဒသမေျမာက္ တိပိဋကဓရ သာသနာ့အာဇာနည္မ်ားအျဖစ္
ထူးထူးျခားျခား ထြက္ေပၚခဲ့ပါသည္ ။
             ၁၃၇၁ ခုႏွစ္ (၂၀၁၀ ခုႏွစ္) (၆၂)ႀကိမ္ေျမာက္ တိပိဋကဓရ ၊ တိပိဋကေကာ၀ိဒ ေရြးခ်ယ္ေရး
စာေမးပြဲႀကီးတြင္ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕ မဟာသုေဗာဓာရံုေက်ာင္းတိုက္မွ ဘဒၵႏ ၱအဘိဇာတာဘိ၀ံသသည္
ဒြါဒသမေျမာက္ တိပိဋကဓရ သာသနာ့အာဇာနည္အျဖစ္ ေပၚထြန္းလာပါသည္ ။ (၆၂) ႏွစ္တာကာလ
အတြင္း တိပိဋကဓရ ၊ တိပိဋကေကာ၀ိဒ သာသနာ့အာဇာနည္ ၁၂ ပါးသာ  ေပၚထြန္းလာသည္ကို  
ေလ့လာၾကည့္ရႈျခင္းအားျဖင့္ တိပိဋကဓရ ၊ တိပိဋကေကာ၀ိဒေရြးခ်ယ္ ေရးစာေမးပြဲႀကီး၏ ခက္ခဲနက္မႈ 
ကို ခန္႔မွန္းနိုင္ၾကပါလိမ့္မည္ ။
             ဘုရားေဟာ ပါဠိေတာ္ေတြ ၊ ၎တို႔၏ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ အ႒ကထာက်မ္းစာေတြ ၊ ၎တို႔၏
အဓိပၸာယ္ဖြင့္ ဋီကာက်မ္းစာေတြ အျပည့္အစံု ျမန္မာနိုင္ငံမွာသာတည္ရွိၿပီး ၎က်မ္း စာမ်ားကို ေလ့လာ
ၾကည့္ရႈသူ ၊ ခ်ပို႔ေပးသူ ၊ သင္ယူသူမ်ားသည္လည္း ျမန္မာနိုင္ငံမွာသာ တည္ရွိေပသည္ ။ 
           ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားသည့္အတိုင္း သီလ - သမာဓိ - ပညာ သိကၡာသံုးပါးကို အျပည့္အစံု
က်င့္ႀကံႀကိဳးကုတ္ အားထုတ္သည့္ ေယာဂီသူေတာ္စင္မ်ားသည္လည္း ျမန္မာနိုင္ငံမွာသာ အမ်ားအျပား
တည္ရွိေပသည္ ။
            ဤကဲ့သို႔ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ႀကီး အရွည္ခံ့၍ တည္တံ့နိုင္သည္မွာ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရ အမွဴးျပဳသည့္
ျပည္သူျပည္သားမ်ား၏ သဒၶါတရား ထက္သန္စြာ အားေပးခ်ီးေျမွာက္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္ ။
            ျမန္မာနိုင္ငံဖြား ေရွးေရွးေသာ ဆရာေတာ္ႀကီး အဆက္ဆက္တို႔သည္ ဆရာစဥ္ဆက္ စာေပ
ပရိယတ္ေတြကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ခ်ပို႔သင္ျပေပးၾကသည္ ။ လက္ဆင့္ကမ္းၿပီး
အေပးအယူထိန္းသိမ္းလာၾကသည္ ။
           ပဋိပတၱိဘက္မွာလည္း ဆရာစဥ္ဆက္က်င့္ႀကံလာခဲ့ေသာ က်င့္စဥ္တရားမ်ားကို လက္ဆင့္ကမ္း
ေပး၍ မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္လာၾကသည္ ။ ကမၼ႒ာန္းတိုက္ တရားစခန္းေတြဖြင့္ၿပီး
သင္ျပေပးေနၾကသည္ ။ ဤကဲ့သို႔ေသာ အစဥ္အလာေကာင္းမ်ားကို မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ဆက္လက္ၿပီး
လက္ဆင့္ကမ္းအေပးအယူျပဳကာ ျမန္မာနိုင္ငံဖြား သားေကာင္းသမီးေကာင္း သူေတာ္ေကာင္းမ်ား
ဗုဒၶသာသနာေတာ္ႀကီးကို အားေပးခ်ီးေျမွာက္နိုင္ၾကပါေစ ။ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရမင္းမ်ားကလည္း ႏွစ္စဥ္
မပ်က္ဆက္လက္ၿပီး အားေပးခ်ီး ေျမွာက္နိုင္ၾကပါေစ ။
             ျမန္မာနိုင္ငံမွာသာမက ကမၻာမွာပင္ ေက်ာ္ၾကားသည့္ လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရား အားထုတ္
ပံုေလးကို အနည္းငယ္ေျပာပါမည္ ။
           လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားဟာ ပါဠိေတာ္ (ဘုရားေဟာ) စာအုပ္ ၄၀ - ကို တစ္အုပ္ခ်င္း အကုန္
ၾကည့္ရႈပါသည္ ။  ထို႔ေနာက္ ပါဠိေတာ္အုပ္ေရ ၄၀ - ႏွင့္၎တို႔၏ အဖြင့္အ႒ကထာ အုပ္ေရ ၅၁ - အုပ္
တို႔ကို သူ႔ပါဠိေတာ္ႏွင့္သူ႔အ႒ကထာ တြဲတြဲၿပီး စာအုပ္ေရ (၄၀+၅၁= ၉၁) အုပ္ကို တစ္ေခါက္ၾကည့္ရႈပါ
သည္ ။ ထို႔ေနာက္ ၎ပါဠိေတာ္အုပ္ေရ ၄၀+အ႒ကထာ ၅၁+၎တို႔၏အဖြင့္ဋီကာ ၃၇-ေပါင္း ၁၂၈ -
 အုပ္တို႔ကို ပါဠိ ၊ အ႒ကထာ ၊  ဋီကာ တြဲတြဲၿပီး တစ္ေခါက္ၾကည့္ပါသည္ ။ ၎ေနာက္ လယ္တီဆရာေတာ္
ဟာ တရားသေဘာေတြကို သေဘာေပါက္သြားပါေတာ့သည္ ။ 
           လယ္တီဆရာေတာ္လိုပင္ ယခုတိပိဋကဓရ တိပိဋကေကာ၀ိဒစာေအာင္ အရွင္ျမတ္မ်ားသည္
လည္း ယခုရၿပီး ေအာင္ၿပီး စာေပတို႔သာ မေက်နပ္ေသးပဲ ဘုရားေဟာပါဠိေတာ္ေတြ အုပ္ ၄၀ - အားလံုး
၎အဖြင့္ အ႒ကထာေတြအားလံုး ၅၁ - အုပ္ ၊ ဋီကာအားလံုး ၃၇ - အုပ္ တို႔ကို အေခါက္ေခါက္ အခါခါ
ၾကည့္ရႈခ်ပို႔ၿပီး သာသနာေတာ္ျမတ္ႀကီးကို ခ်ီးေျမွာက္နိုင္ၾကပါေစလို႔ ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းၿပီး ဆရာေတာ္၏
သေမၼာဒနီယ သာရဏီယဩ၀ါဒကထာကို နိဂံုး ကမၸတ္ အဆံုးသတ္အပ္ပါသတည္း ။         ။
         




၁၃၇၂ ခုႏွစ္ ၊ ကဆုန္လျပည့္ေက်ာ္ ၁၂ ရက္ ၊ တနဂၤေႏြေန႔
၉ - ၅ - ၂၀၁၀ ေၾကးမံုသတင္းစာမွ ကူးယူတင္ျပပါသည္ ။

/
.........................................................................................................................
  

(၁၀) ကာယဒုစရိုက္ မေကာင္းမႈက်ဴးလြန္ရသည္ကို မေၾကာက္မႈ (အေနာတၱပၸ)


             ဒုစရိုက္ မေကာင္းမႈျပဳရသည္ကို မေၾကာက္မရြံ႕ဘဲ ျပဳရဲျခင္းသည္ အေနာတၱပၸ ပင္ျဖစ္၏ ။ လူ
အမ်ားကို အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ လက္ရဲဇက္ရဲ သတ္ျဖတ္ေနၾက၏ ။ ထိုသူတို႔သည္ လူေတြကို သတ္ျဖတ္
ညွဥ္းဆဲရသည္ကို ၀န္မေလးေခ် ။ သူတစ္ပါးအိမ္ရာကို မီးရႈိ႕ဖ်က္ဆီးျခင္း ၊ သူတစ္ပါး သားမယားအား  
က်ဴးေက်ာ္ေစာ္ကားျခင္းတို႔အား က်ဴးလြန္ရမွာ ၀န္မေလးေခ် ။  အကုသိုလ္ကိုလည္း က်ဴးလြန္ရမွာ  
မေၾကာက္တတ္ေပ ။ ၎တို႔သည္  အေနာတၱပၸသေဘာပင္ျဖစ္၏ ။ အဓမၼျပဳျခင္း၌ လက္ရဲဇက္ရဲရွိၾကျခင္း  
ေတြသည္ ထို အရွက္အေၾကာက္ ကင္းမဲ့မႈေၾကာင့္ လူ႔ဘ၀ မၿငိမ္းမခ်မ္း ျဖစ္ေနၾကရျခင္းပင္ျဖစ္၏ ။ 

ဤတြင္ ကိေလသာဆယ္ပါးသေဘာ ၿပီး၏ ။            ။

က်မ္းကိုး -             




ဦးဆန္းလြင္ (ရွင္အာဒိစၥရံသီ)
ဗုဒၶဘာသာအေျခခံအယူအဆမ်ား

/
................................................................................................................................
  

(၉) မေကာင္းမႈ ျပဳရသည္ကို မရွက္တတ္သည့္သေဘာ (အဟီရိက)


              အဟီရိက ကာယဒုစရိုက္ မေကာင္းမႈျပဳရျခင္းကို အရွက္မရွိျခင္း ၊ မရွက္တတ္ျခင္းပင္ ျဖစ္၏ ။
ဤသေဘာမွာ ေန႔စဥ္ဘ၀ထဲတြင္ ထင္ရွား၏ ။ ယုတ္ယုတ္မာမာ အကုသိုလ္တရားမ်ားအား လြန္က်ဴးရ
ျခင္းကို မရွက္တတ္ျခင္းသည္ အဟီရိက ပင္ျဖစ္၏ ။ ရွက္ရေကာင္းမွန္းမသိေခ် ။ မိမိျပဳေနျခင္း ၊ ေျပာေန
ျခင္းမ်ားသည္ ရွက္စရာေကာင္းေနၿပီဟု မသိဘဲ ဒုစရိုက္မႈ ၊ လြန္က်ဴးမႈမ်ား ျပဳေနၾကျခင္းသည္ အဟီရိက
ပင္ျဖစ္၏ ။


က်မ္းကိုး -             




ဦးဆန္းလြင္ (ရွင္အာဒိစၥရံသီ)
ဗုဒၶဘာသာအေျခခံအယူအဆမ်ား

/
.........................................................................................................................
  

(၈) စိတ္၏ပ်ံ႕လြင့္မႈ (ဥဒၶစၥ)


               ဥဒၶစၥ ၏ အနက္အဓိပၸာယ္မွာ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္ျခင္း ျဖစ္၏ ။ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္ျခင္းဟူသည္ စိတ္တုန္လႈပ္
ျခင္း ၊ စိတ္မၿငိမ္သက္ျခင္း ပင္ျဖစ္၏ ။ စိတ္သည္ ရႈပြားျခင္းအာရံု တစ္ခုခုေပၚတြင္ တည္ၿငိမ္မေနပဲ
အေထြေထြအျပားျပား အာရံုေတြေနာက္ကိုပါၿပီး ေလလြင့္သြားျခင္း ၊ ေမ်ာပါသြားျခင္းသည္ ဥဒၶစၥ ပင္ျဖစ္၏ ။
 အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ အာရံုေတြေနာက္ကို စိတ္ကလိုက္ပါသြားျခင္း ၊ သစ္ရြက္ေျခာက္ ေလမွာလြင့္သလိုလြင့္
သြားျခင္းေတြသည္ စိတ္မတည္ၿငိမ္ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း ၊ မခိုင္ၿမဲျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း ျဖစ္၏ ။ 
စိတ္လႈပ္ရွားသည့္အမူအရာ တစ္မ်ဳိးပင္ျဖစ္၏ ။  


က်မ္းကိုး -             




ဦးဆန္းလြင္ (ရွင္အာဒိစၥရံသီ)
ဗုဒၶဘာသာအေျခခံအယူအဆမ်ား

/
.........................................................................................................................
  

(၇)စိတ္၏ထိုင္းမိႈင္းမႈ ေက်နပ္မႈ (ထိန)

              ထိန ဆိုသည္ကား စိတ္၏မခံ့မႈ ၊ မခိုင္မာမႈ ၊ ထိုင္းမႈိင္းမႈပင္ျဖစ္၏ ။
စိတ္၏မခိုင္ခံ့မႈဆိုသည္ကား ကိစၥတစ္ခုကို  ၿပီးေျမာက္ေအာင္ မလိုက္ေလ်ာနိုင္ျခင္း ၊ 
 မေဆာင္ရြက္နိုင္ျခင္းကို ဆိုလို၏ ။ မိမိ၌ရွိေနေသာ ကၠရိယာပုတ္ကို ခိုင္ၿမဲေအာင္ 
  မေဆာင္ရြက္နိုင္ျခင္းသည္ ပ်င္းရိျခင္းျဖစ္၏ ။ ထိနပင္ျဖစ္သည္ ။ စိတ္၏ မခံ့မႈ
ဆိုသည္မွာ တြန္႔ဆုတ္တတ္ေသာသေဘာကို ဆိုလို၏ ။ ထိန ဆိုသည္ ထို႔ေၾကာင့္
စိတ္မႀကံ့ခိုင္ျခင္း ထိုင္းမႈိင္းျခင္း  ၊ ပ်င္းရိျခင္း ၊ စိတ္၀င္စားမႈ ေလ်ာ့က်သြားျခင္း ၊ 
ေမ့ေလ်ာ့ေပါ့ဆၿပီး စိတ္က်ဲျပန္႔သြားျခင္းကို ဆို၏ ။ 


က်မ္းကိုး -             




ဦးဆန္းလြင္ (ရွင္အာဒိစၥရံသီ)
ဗုဒၶဘာသာအေျခခံအယူအဆမ်ား

/
.........................................................................................................................
  

(၆) ယံုမွားသံသယျဖစ္မႈ ( ၀ိစိကိစ ၦာ )

  ဘုရားအေပၚတြင္ယံုမွားျခင္း ၊ သံသယျဖစ္ျခင္းသည္ ၀ိစိကိစ ၦာပင္ျဖစ္၏ ။
 ( ဗုဒၶသည္ဧကန္ အမွန္စင္စစ္ ျဖစ္ရဲ႕လားဟု မဆံုးျဖတ္နိုင္ပဲ စိတ္ပင္ပန္းစြာ 
သို႔ေလာသို႔ေလာ ျဖစ္ ျခင္း ) သို႔ျဖစ္၍ - - ဓမၼ ၊ ဘုရားေဟာတရားမ်ား
အေပၚ၌လည္း သံသယျဖစ္ျခင္း ၊ ယံုမွားျခင္းသည္ ၀ိစိကိစ ၦာ ။ - သံဃာ
အေပၚ၌လည္း ယံုမွားျခင္းျဖစ္၏ ။ အက်င့္သိကၡာ ရွိမွရွိပါ့မလားဟု သံသယျဖစ္၍ 
 ေတြးေတာ ျခင္းသည္လည္း ၀ိစိကိစ ၦာ ။ - ေရွးဘ၀မွ ျဖစ္ခဲ့ၿပီးေသာ 
ခႏၶာေတြအေပၚ၌လည္း ဟုတ္ပါ့မလားဟုသံသယျဖစ္၏ ၊ ယံုမွား၏။ ေသၿပီးလွ်င္ ေနာင္ဘ၀၌ 
 ခႏၶာေတြျဖစ္ပါဦးမလား ဟုလည္း ယံုမွား ေတြးေတာ၏ ။ ဇရာမရဏ ျဖစ္ရျခင္းသည္ 
ဇာတိဆိုသည့္ ပဋိသေႏၶေနခဲ့ရျခင္း အေၾကာင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္ဆိုျခင္းအား 
ယံုမွားသံသယျဖစ္၍ ဟုတ္ပါ့မလားဟု ေတြးေတာ၏ ။ သဘာ၀တရားကို မယံုသကၤာျဖစ္၍
 ေတြးေတာျပန္လွ်င္လည္း မဆံုးျဖတ္နိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ပင္ပန္းျခင္းျဖစ္ရျခင္းသည္ ၀ိစိကိစ ၦာ ပင္ ျဖစ္၏ ။
 ၀ိစိကိစ ၦာ ၏သေဘာမွာ အမွန္ႏွင့္အမွားကို ပိုင္းျခား၍ မဆံုးျဖတ္နိုင္ေခ် ။ လမ္းႏွစ္ခြ
 ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ စိတ္မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္ရသည့္သေဘာပင္ျဖစ္၏ ။ ယတိျပတ္ ဧကႏၱအား ျဖင့္ 
မဆံုးျဖတ္နိုင္ေပ ။ သို႔ေလာသို႔ေလာျဖစ္တတ္ျခင္းေၾကာင့္ အာရံုမွဆုတ္နစ္တတ္ သည့္ သေဘာသည္ 
၀ိစိကိစ ၦာ ပင္ျဖစ္၏ ။ မည္သည့္ကိစၥ ပင္ျဖစ္ေစ ယတိျပတ္ ဆံုးျဖတ္ျခင္းငွာ မစြမ္းသည့္ အတြက္ 
တ၀ဲလည္လည္ ျဖစ္၍ ဥာဏ္ျဖင့္မသက္၀င္နိုင္ေပ ။ စိတ္ရႈပ္ေထြး၍ အာရံုေထြျပားသြားသည့္ သေဘာသည္ 
၀ိစိကိစ ၦာ ပဲဟု မွတ္ရမည္ျဖစ္၏ ။

က်မ္းကိုး -             




ဦးဆန္းလြင္ (ရွင္အာဒိစၥရံသီ)
ဗုဒၶဘာသာအေျခခံအယူအဆမ်ား

/
.........................................................................................................................
  

(၅) အျမင္အယူအဆမွားမႈ ( ဒိ႒ိ )


            ဒိ႒ိဆိုသည္မွာ အျမင္မွားျခင္းကို ဆိုလိုသည္ ။ လူေတြ၏
ေလာကအျမင္မွားမ်ား (မိစ ၦာဒိ႒ိ) ေတြ အလြန္မ်ားသည္ ။ ဗုဒၶပြင့္စဥ္အခါက
 အိႏၵိယျပည္တြင္ ဒိ႒ိ ၆၂မ်ဳိး ရွိခဲ့သည္ဟု ျဗဟၼဇာလသုတ္တြင္
ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါသည္ ။ ဒီဃနိကာယ္ ၊ သီလကၡန္တြင္လည္းပါသည္ ။
-         အမွန္မွာ ေလာက (ခႏၶာငါးပါး ၊ ရုပ္နာမ္ႏွစ္ပါး) သည္ ၿမဲ၏ ၊
-         ေလာကသည္ မၿမဲေပ ၊
-         ေလာကသည္ အဆံုးအပိုင္းအျခား ရွိသည္ ၊
-         ေလာကသည္ အဆံုးအပိုင္းအျခား မရွိေပ ၊
-         ခႏၶာကိုယ္ထဲတြင္ အသက္ဇီ၀ ရွိသည္ ၊
-         ခႏၶာကိုယ္က တစ္ျခား ၊ အသက္ဇီ၀က တစ္ျခား ျဖစ္သည္ ၊
-         သတၱ၀ါေသၿပီးလွ်င္ ျဖစ္ေသးသည္ ၊
-         သတၱ၀ါေသၿပီးလွ်င္ ေနာက္ထပ္ မျဖစ္ေတာ့ေပ ၊
-         သတၱ၀ါေသၿပီးလွ်င္ ျဖစ္သည္လည္းမဟုတ္ ၊ မျဖစ္သည္လည္းမဟုတ္ ၊
-         သတၱ၀ါေသၿပီးေနာက္ ျဖစ္တာလည္းရွိ ၊ မျဖစ္တာလည္းရွိ အစရွိသည့္ 
     အျမင္မွား ၆၂ပါးကို ဒိ႒ိ ဟုေခၚသည္ ။ အျမင္မွန္ကို ပိတ္ပင္တားဆီးသည့္
  တရားေတြပင္ ျဖစ္သည္။ အျမင္မွန္ကို မေရာက္ေအာင္ ခက္ခဲေစသည့္ တရားမ်ား 
ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေတာအုပ္လိုပင္ ျဖစ္၏ ။ အျမင္မွား မႈသည္  ခရီးခဲ “ ဒိ႒ိကႏ ၱာရ ”
ဟုလည္း ေခၚသည္ ။ အျမင္မွန္ကို ေဖာက္ထြင္းဖ်က္ဆီးတတ္သည့္ သေဘာသည္
အျမင္မွား ဒိ႒ိပင္ ျဖစ္သည္ ။ ေဖာက္ျပန္သည့္ အျမင္ ၊ တုတ္ေႏွာင္တတ္သည့္
သေဘာသည္လည္း ဒိ႒ိ ပဲျဖစ္သည္ ။ အာရံုကို မ်ားေသာအားျဖင့္ သံုးသပ္တတ္သည္ ၊
စြဲယူတတ္သည္ ၊ အယူသီးတတ္သည္ ။  ဒိ႒ိသည္ မွားေသာ ခရီးလမ္းေၾကာင္း
ျဖစ္သည္ ။ အက်ဳိးမဲ့ျဖစ္ေစေသာ သေဘာ ေဖာက္ျပန္သည့္အျမင္သည္
 ဒိ႒ိ ျဖစ္သည္ ။
    

က်မ္းကိုး -             




ဦးဆန္းလြင္ (ရွင္အာဒိစၥရံသီ)
ဗုဒၶဘာသာအေျခခံအယူအဆမ်ား

/
.........................................................................................................................  

(၄) ငါသာလွ်င္ ျမတ္သည္ဟု ထင္မွတ္ၿပီး ေထာင္လႊားမႈ ( မာန )


       ထိုမာနတရားသည္လည္း တရားဆိုး တစ္မ်ဳိးပင္ျဖစ္သည္ ။ ပင္ကိုယ္သေဘာကျဖင့္
ငါသာလွ်င္ ျမတ္သည္ ၊ ငါသာလွ်င္တတ္သည္ဟု စိတ္ႀကီး၀င္ၿပီး ေထာင္လႊားျခင္း ၊
 ေမာက္မာျခင္းသည္ မာနပင္ ျဖစ္သည္ ။ 
            စိတ္ေထာင္လႊားျခင္း ၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္အထင္ႀကီးျခင္း ၊ အဆင့္အတန္း 
အားျဖင့္ ျမင့္ျမတ္သည္ဟု ထင္မွတ္ထားျခင္းသည္ မာနျဖစ္သည္ ။  ဤေနရာ
တြင္ ဘုရားမွ ကိုယ့္ကိုကိုယ္  အဆင့္အတန္းျမင့္သည္ ၊ အဆင့္အတန္း တန္းတူ
ျဖစ္သည္ ၊ အဆင့္အတန္းနိမ့္သည္ဟုထင္၍ ကိုယ့္ထမင္းကိုယ္စားတာဘယ္သူမွ
ဂရုစိုက္စရာ မလိုဘူးဟု သေဘာထားျခင္း ၊ ေထာင္လႊားျခင္း အားလံုးသည္
မာနခ်ည္းပဲ ျဖစ္သည္ဟု ေဟာသည္ ။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ စိတ္ကို ေျမွာက္ပင့္ထား 
တာ ၊ တံခြန္ထူထားတာ ၊ တံခြန္မွန္ကင္းလို ဘ၀င္ျမင့္ေနျခင္းမ်ား အားလံုးသည္  
 မာနခ်ည္းပင္ ျဖစ္သည္ ။ စိတ္ေဖာက္ျပန္ပံုတစ္မ်ဳိးပင္ ျဖစ္သည္ ။


က်မ္းကိုး -             




ဦးဆန္းလြင္ (ရွင္အာဒိစၥရံသီ)
ဗုဒၶဘာသာအေျခခံအယူအဆမ်ား

/
.........................................................................................................................

(၃) အမွန္ကိုမသိမႈ ေတြေ၀မႈ ( ေမာဟ )


         အမွန္သေဘာကို မသိျခင္း ၊ ေတြေ၀ျခင္းကို ေမာဟ ဟုေခၚသည္ ။ သစၥာေလးပါး 
 ျမတ္တရား (ဒုကၡသစၥာ ၊ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း သမုဒယသစၥာ ၊ ဒုကၡခ်ဳပ္ေၾကာင္း  
နိေရာဓသစၥာ ၊ ဒုကၡခ်ဳပ္ေအာင္ လုပ္နည္း မဂၢသစၥာ )ကို မသိျခင္း ၊ ေမာဟ (အ၀ိဇၨာ)
ျဖစ္၏ ။ ထို႔ေနာက္ သံသရာတြင္ ေရွးကျဖစ္ခဲ့ဖူးၿပီးေသာ ခႏၶာအစဥ္ကိုလည္း မသိ ၊ 
ေနာင္ျဖစ္လတၱံ႕ေသာ ခႏၶာအစဥ္ကိုလည္း မသိေပ ။  “ ပုဗၺႏ ၱ ပရေႏ ၱအညာဏ ”  
 တည္း ။ သို႔ျဖစ္၍ ဇာတိဆိုသည့္ အေၾကာင္းကိုစြဲ၍သာ ဇရာ ၊ မရဏအက်ဳိးမ်ား
ျဖစ္ေနရျခင္း ဆိုသည္ လည္း မသိေပ ။ ပစၥဳပၸန္တြင္ရထားသည့္ ခႏၶာငါးပါး 
သည္လည္း အနိစၥ ၊ ဒုကၡ ၊ အနတၱပဲဟု မသိေခ် ။ ထိုခႏၶာငါးပါး (ရုပ္နာမ္ႏွစ္ပါး) 
 ကို ငါပဲ ၊ သူပဲ ေယာက်္ားပဲ ၊ မိန္းမပဲ ဟု မွားယြင္းစြာ သိျမင္ေနျခင္းသည္
လည္း ေမာဟပဲ ျဖစ္၏ ။ အေကာင္းအဆိုးကို မေ၀ခြဲတတ္ ၊ မပိုင္းျခားတတ္သည့္
သေဘာသည္လည္း ေမာဟ ပဲျဖစ္၏ ။ စိတ္၏ ျဖဴစင္သန္႔ရွင္းမႈကို မသိျခင္း 
သေဘာ ၊ လူမိုက္ျဖစ္ျခင္း အေၾကာင္းကို အျပား အားျဖင့္ မသိျခင္းသေဘာ ၊ 
 ထက္၀န္းက်င္ တရားအားလံုးတြင္ မသိျခင္း ၊ ေတြေ၀ျခင္းေၾကာင့္
၀ဋ္ဆင္းရဲ တြင္ နစ္ေမ်ာရျခင္းသည္လည္း ေမာဟ ။ စိတ္တြင္ 
 ကိေလသာေတြ ထႂကြေသာင္းက်န္းျခင္းကိုလည္း မသိျခင္းသေဘာသည္လည္း   
ေမာဟ ။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤ ေမာဟသည္ တံခါးက်င္(မင္းတုပ္)လိုပင္ စီးပြား
ခ်မ္းသာသို႔မေရာက္ေအာင္ ပိတ္ပင္တားဆီး တတ္သည္ဟူ၏ ။ ထို႔ေၾကာင့္
ေမာဟသည္ အကုသိုလ္ တရားတို႔၏ မူလ အေျခခံပင္ျဖစ္၏ ။

က်မ္းကိုး -             




ဦးဆန္းလြင္ (ရွင္အာဒိစၥရံသီ)
ဗုဒၶဘာသာအေျခခံအယူအဆမ်ား

/
.........................................................................................................................