ဗုဒၶ ႏွင့္သူ၏ တရားဦးဓမၼစၾကာကို နားလည္ သေဘာေပါက္ျခင္း

ဘုရား အျဖစ္သို႔ ေရာက္ျပီးေနာက္ သဟမၸတိျဗဟၼာ ၾကြလာျပီး တရားေဟာရန္ ပန္ၾကားပံုကို ဇိနတၳ ပကာသနီ က်မ္း တြင္ ထိုအေၾကာင္းအရာကို က်ီးသဲေလးထပ္ေက်ာင္း ဆရာေတာ္ ေရးသားေဖာ္ျပပံုမွာ စိတ္၀င္စားဖြယ္ ေကာင္းေသာ  အခ်က္မ်ားစြာ ပါ၀င္ေလသည္ ။ သဟမၸတိျဗဟၼာ သည္ " ေဒေသတု ဘေႏၲ ဘဂ၀ါ ဓမၼံ ေဒေသတု သုဂေတာ " အစခ်ီေသာ ဂါထာျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားအား ေလွ်ာက္ထားပံုကို က်ီးသဲေလးထပ္ေက်ာင္းဆရာေတာ္ သည္ ဤသို႔ ေရးျခယ္ေတာ္မူခဲ့၏ ။                "  အရွင္ဘုရား ၊ တရားေဟာေတာ္မူပါ ၊ သတၱ၀ါ တို႔အား တရားေဟာရြတ္ျခင္းငွာလွ်င္ ပါရမီ သံုးဆယ္ ကို ျဖည္႔ေတာ္မူပါသည္ ၊ ကိုယ္ေတာ္ဘုရား မွ တရားမေဟာေခ်ေသာ္  ဘယ္သူလာ၍ ေဟာပါအံ့နည္း ။ "                 "  ယခုအခါ မဂဓရာဇ္တိုင္း ၌ ပူရဏ ကႆပ ၊ မကၡလိ ေဂါသာလ ၊ ပကုဓ ကစၥယန ၊ နိဂ႑ နာဋပုတၱ၊ အဇိတ ေကသကမၸလ ၊ သိဥၥည္း ဤ ေျခာက္ေယာက္ေသာ သူတို႔သည္ ဘုရား မဟုတ္ဘဲလ်က္ ဘု၇ား ဟု ၀န္ခံ၍ မ်ားစြာေသာသတၱ၀ါ တို႔ကို လွည္႔ပတ္လ်က္ မိစၧာ၀ါဒ ကို ျပ၍ ေနၾကေခ်ျပီ ။ အပါယ္ေလးပါး တံခါး ဟင္းလင္းပြင့္ ေခ်ျပီ ၊ နတ္ရြာ နိဗၺာန္၀င္ရန္ တံခါး ပိတ္ေခ်ျပီ ၊ တရားစည္ၾကီး တီးေတာ္မူပါ ၊ အပါယ္တံခါး ပိတ္ေတာ္မူပါ ၊ နတ္ ရြာတံခါး ဖြင့္ေတာ္မူပါ ၊ ကၽြတ္ထိုက္ေသာ သတၱ၀ါလည္း ရွိပါလိမ့္မည္ ၊ ထိုသူတို႔အား တရားမိုးျဖင့္ သြန္းျဖိဳးေတာ္ မူပါ "  ဟု ေတာင္းပန္၏ ။   ( ဇိနတၳ ပကာသနီ က်မ္း ၊ က်ီးသဲေလးထပ္ ဆရာေတာ္ ၊ စာ -၄၅ )                  ထိုစကားရပ္သည္ သာမန္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အဖို႔ ထူးျခားေသာ စကားရပ္ ျဖစ္မည္ မထင္ေသာ္လည္း ထို စကားရပ္မွာ အလြန္ ထူးျခားပါသည္ ။ ထူးျခားပံုမွာ ဤသို႔ျဖစ္၏ ။                   သဟမၸတိျဗဟၼာ  လာေရာက္ေလွ်ာက္ထားျခင္းသည္  ဘုရားက မိမိ တရားကို ေဟာေသာ္လည္းသတၱ၀ါ တို႔သည္  ပညာနည္းပါး၍ ကိေလသာ   သာလွ်င္မ်ားရကား စဥ္းစားျခင္း အလြန္နည္းပါးၾကသည္ ။ ငါ ေဟာၾကား ေသာ္လည္း တရား ကိုမျမင္နိုင္ရာ ၊ ငါ ပင္ပန္း ရံုသာ ရွိခ်ိမ့္ မည္ ဟု  တရား မေဟာလိုေသာ အၾကံေတာ္ ျဖစ္သည္ ဆိုေသာ အခ်က္ ကို က်မ္းဂန္ တြင္ပါျပီးအမ်ား လက္ခံ ထားေသာ္လည္း  ဘုရားသည္ တရား မေဟာလိုေသာ အၾကံေတာ္ ျဖစ္သည္  ဆိုေသာစကားကို သိပ္ျပိး ဘ၀င္မက်ေခ် ။ ေလးသေခ်ၤ ႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္း ပါရမီေတာ္ ကို ဆင္းရဲ ပင္ပန္းၾကီးစြာ  ျဖည္႔ဆည္းခဲ့သည္ မွာ  သတၱ၀ါ ကို ကယ္လို၍ အရိယာသစၥာ တရား ကို ေဟာလို၍ သာ ျဖည္႔ဆည္းခဲ့သည္ မဟုတ္ပါေလာ ။ ဘုရား အျဖစ္ ကို ေရာက္ျပီး မွ  တရား မေဟာ လို ေသာအၾကံေတာ္ ျဖစ္ပါ မည္လား ။ ကၽြတ္ထိုက္ေသာ သတၱ၀ါ လည္း ရွိပါ လိမ့္မည္ ဟု သဟမၸတိျဗဟၼာ  ေျပာ မွ  ကၽြတ္ထိုက္ေသာ သတၱ၀ါ ရွိေၾကာင္းကို  ဘုရားသိသည္  ျဖစ္ပါမည္လား ။ ဘုရား ပင္ျဖစ္ျပိး မွ ကၽြတ္ထိုက္ေသာ သတၱ၀ါ ရွိ  မရွိ  ကို ဘုရား မသိဘဲ ေနပါမည္ လား    ဟု ေတြးစရာျဖစ္ေလသည္ ။                   သဟမၸတိျဗဟၼာၾကီး  ေလွ်ာက္ထားျခင္း ကိစၥသည္ ဘုရားျမတ္စြာ တို႔၏  ထံုးစံ အတိုင္း တရား ကို မိမိ သေဘာျဖင့္ ေဟာျခင္းထက္ တရားေဟာ ရန္ ေတာင္းပန္ ေသာ  အဘိယာစက ကို အေၾကာင္းျပဳ၍သာ ေဟာျမဲ ဓမၼတာ အရ ေလွ်ာက္ထားျခင္း ျဖစ္ေလ မည္လား ဟု  လည္း ေတြးမိေလ၏ ။ တစ္နည္းလည္း ျဗဟၼာ ကို ဘုရား အမွတ္ျဖင့္ ကိုးကြယ္ေနေသာ  အိႏၵိယျပည္ တြင္  ဘုရားပြင့္ျခင္းကို  ေလာက သိေစရန္ ျဗဟၼာ က လာေရာက္ ေတာင္းပန္ျခင္း ျဖစ္ေလ မည္ လား  ဟုလည္း စဥ္းစား မိေလသည္ ။                ေခတ္ကာလ အေျခအေနအရပ္ရပ္ ကို ေထာက္ခ်င့္ေသာ ဗုဒၶသည္ တရားမေဟာ ဘဲ ေန၍ရမည္႔အေျခ အေန မရွိသည္ကို ဆင္ျခင္မိပါ၏ ။ထို႔ေၾကာင့္ သဟမၸတိျဗဟၼာ ေတာင္းပန္သည္ျဖစ္ေစ ၊ မေတာင္းပန္သည္ျဖစ္ ေစ ဗုဒၶ သည္  တရားဦး ကို တစ္ေနရာရာ တြင္ မုခ် ေဟာလိမ့္မည္ ကိုကား ယုံမွား မရွိ ေတြးထင္ထားျပီး ျဖစ္ေလ ေတာ့၏ ။                    တရားေဟာ ရန္မွာ လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္၏ ။ တရား မေဟာ လွ်င္ ေလာက  က ဗုဒၶ သည္ ဘုရား ျဖစ္ျပီ ဟု မည္သို႔ သိနိုင္ပါမည္နည္း ။ သို႔ေသာ္ မည္သူ႔ ကို တရားဦး ေဟာသင့္သည္ ကို ေရြးခ်ယ္ရန္ကား လိုအပ္ေပဦးမည္။ ဗုဒၶ သည္ တရားဦး ေဟာရမည္႔ ပုဂၢိဳလ္ ကို ဥာဏ္ ( အာသယာ နုသယ ဥာဏ္ ၊ ကၠျႏၵိယ ပေရာပရိ ယတတိဥာဏ္ ) ကၠေျႏၵ တို႔၏ အႏု အရင့္ ကိုသိေသာ ဥာဏ္ မ်က္စိ ျဖင့္ ဆင္ျခင္ၾကည္႔ေလ၏ ။ ဦးစြာ သတိရေသာ သူ သည္ အာဠာရ ရေသ့ ျဖစ္၏ ။ အာဠာရ ရေသ့ သည္ က်ယ္ျပန္႔ လ်င္ျမန္ ေသာ ဥာဏ္ ရွိသည္ကို ဗုဒၶ သိေတာ္မူသျဖင့္ သူ႔ကို တရားဦး ေဟာရလွ်င္  ေကာင္းေပစြ ဟု ဆင္ျခင္မိေလ၏ ။ ထို အခါ အာဠာရ ရေသ့ ကြယ္လြန္ျပီးေၾကာင္း နတ္သား တစ္ပါး ေလွ်ာက္ထား သျဖင့္ သိရေလ၏ ။ ထို႔ေနာက္ ဥဒက ရေသ့ ကို သတိရ ျပန္၏ ။ ဥဒက ရေသ့ လည္း လြန္ခဲ့ေသာ ညဥ္႔ က ကြယ္လြန္ ခဲ့ ျပီး ျဖစ္၏ ။                ထို႔ေနာက္ ဆင္ျခင္ျပန္ရာ ေက်းဇူး ရွိဖူးေသာ ပဥၥ၀ဂီ တို႔ကို ျမင္ေတာ္မူေလ၏ ။ ျမင္ေသာ္လည္း ခ်က္ ခ်င္း ထို ပဥၥ၀ဂီ တို႔ ရွိရာသို႔ ၾကြေတာ္ မူျခင္း မျပဳဘဲ အဇပါလ ေညာင္ပင္ရင္း တြင္ ႏွစ္ရက္ သံုးရက္ ေနေတာ္မူ ေသး၏ ။ ျပီးမွ ဗာရာဏသီျပည္ သို႔ ေရွးရႈ၍ ၾကြေတာ္မူေလ၏ ။                 မဟာေဗာဓိ ႏွင့္ ဂယာသီသ ၏ အၾကား၌ ဥပက မည္ေသာ တကၠတြန္း ကို ေတြ႔ေလ၏ ။ ဥပက တကၠတြန္း ကား ဂ်ိန္းဘုန္းၾကီး တစ္ပါး ျဖစ္ေလသည္ ။                 ထို ဂ်ိန္းဘုန္းၾကီး တကၠတြန္း လည္း ဗုဒၶ ကို ျမင္ေသာ္ ဤသို႔ေမးေလသည္ ။                 "   ငါ့ရွင္ သင္၏ ကၠေျႏၵ တို႔သည္ ႏွစ္လိုၾကည္ညိဳဖြယ္ ရွိေပ၏ ။ သန္႔ရွင္း စင္ၾကယ္ သပၸာယ္ ျပည္႔ျဖိဳး လ်က္ ျပိဳးျပိဳးျပက္ မွ် ထြက္ထြန္းေသာ အေရာင္လည္း ရွိေပ၏ ။ အဘယ္သူ ကို ရည္မွန္းလ်က္ ရဟန္းျပဳသနည္း သင့္ဆရာကား အဘယ္သူနည္း ၊ သင္ကား အဘယ္ အမည္ ရွိသနည္း "  ဟုေမးေလ၏ ။ ဗုဒၶ လည္း ဤသို႔ေျဖ ေလ၏ ။                "  ဥပက  ငါကား ကိေလသာ ရန္သင္း ကို ႏွိမ္နင္း ဖ်က္ဆီး၍ တည္သျဖင့္ အလံုးစံု ဘံုသံုးပါး၌ ျဖစ္ေသာ တရား အေပါင္းကို သိေတာ္မူ၍ ေတဘုမၼကဓမၼ ( ဘံုသံုးပါး၌ ျဖစ္ေသာတရား ) ခပ္သိမ္း တို႔၏ လိမ္းက်ံ ကပ္ျငိျခင္း မွ ကင္းေတာ္မူ၏ ။ အလံုးစံုေသာ အကုသိုလ္တရားကို ပယ္ရွား စြန္႔ခြာ၍ တဏွာ ၏ ကုန္ရာ နိဗၺဳေတာ့ ေအာင္ဘံု ကို  အာရံုျပဳ ဘိ သျဖင့္  ကိေလသာ အေပါင္း တို႔ မွ လြတ္၏ ။ ဥပက  စတုဘုမၼက ဓမၼ ( အဆင့္ေလးဆင့္ ရွိေသာ တ၇ား ) အလံုးစံု ကို အလိုလို သာ ငါ သိေတာ္ မူရကား  ေလာက သံုးပါး၌ ထင္ရွား ျပစရာ ငါ့ဆရာ သည္ အဘယ္ မွာ ရွိေတာ့ အံံ့နည္း ။ ငါ့အမည္ကား ငါးပါးေသာ ရန္ ကို ပယ္လွန္ေအာင္ သိ၍ အနႏၲဇိန  မည္သတည္း "                  ဥပက တကၠတြန္း ဆို သည္႔ ဂ်ိန္း အယူ၀ါဒ ရွိ သည္႔ ဘုန္းၾကီး ႏွင့္ လမ္း မွာ ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္း ခြဲခြာခဲ့ျပီး ေနာက္ ဗုဒၶ သည္ ဗာရာဏသီျပည္ အနီး မိဂဒါ၀ုန္ ေတာ သို႔ ၾကြေတာ္မူ ခဲ့ေလ ၏ ။               မိဂဒါ၀ုန္ေတာၾကီး တြင္ ပဥၥ၀ဂီ ငါးဦး ႏွင့္ ျပန္လည္ ေတြ႕ဆံုၾကေလ၏ ။ ထိုအခါ ပဥၥ၀ဂီ တို႔က               "  ငါ့ရွင္ ေဂါတမ ၊ သင္သည္ ျငိဳျငင္စြာေသာ ဒုကၠရစရိယာ အက်င့္ ကို ေျခာက္ႏွစ္ ပတ္လံုး က်င့္၍မွ် သဗၺညဳတ အျဖစ္ သို႔ မေရာက္တံု ဘဲ ရွိခဲ့၏ ။ ယခုမူ ဆြမ္း  သကၤန္း  ေက်ာင္း  စေသာ ပစၥည္းမ်ားကို မ်ားေအာင္ လံု႔လျပဳ ကာ ဒါယကာ  ဒါယကာမ တို႔ကို ရွာ၍ ျမိဳ႕ရြာတိုင္း လွည္႔လည္လ်က္ မဂ္ဖိုလ္ခ်မ္းသာ ကို အဘယ္မွာ ရ ေခ်အံ့နည္း ၊ သင္၀ါၾကြား၍ လွည္႔ျဖား ကာ ႏွင့္ ငါတို႔ မယံုနိုင္ "   ဟု ဆိုၾကေလ၏ ။                  ဤကဲ့သို႔ ပဥၥ၀ဂီ တို႔က ဗုဒၶ ကို မယံု မၾကည္ လက္မခံဘဲ ျဖစ္လ်က္ေနစဥ္ သကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခု ၀ါဆိုလျပည္႔ စေနေန႔ည ေန၀င္စ အခ်ိန္ တြင္ ဗုဒၶ ၏ ပထမ တရားဦး ဓမၼစၾကာ ကို ေဟာေတာ္မူ ေၾကာင္း က်မ္းဂန္မွာ ျပပါ သည္ ။                ထိုဓမၼစၾကာ သုတၱန္ ၏ ပထမ အပုဒ္ သည္ " ေဒြေမ ဘိကၡေ၀ အႏၲာ ပဗၺဇိေတန  နေသ၀ိတဗၺာ " ျဖစ္၏ ။ ထိုစာပုဒ္ သည္ အနက္အားျဖင့္ မဆန္းျပားေသာ္လည္း ဒႆန အားျဖင့္ စဥ္းစားစရာ အခ်က္မ်ားစြာ ကို ယူ ေဆာင္လာေသာ စကား ျဖစ္ေလ၏ ။အထက္ပါ  ပါဠိေတာ္ ၏ အဓိပၸာယ္ မွာ                 "  ရဟန္းတို႔ ၊ ရဟန္းျဖစ္ေသာ သူ ( ကိေလသာ ကို ႏွင္ထုတ္ေသာသူ ) သည္ ႏွစ္ပါးကုန္ေသာ အယုတ္ တရား အစု ကို မမွီ၀ဲ အပ္ကုန္ "                ဓမၼစၾကာ သုတၱန္ တရား ၏ ပထမ အဖြင့္ စကား ကို ဖတ္ရေသာ အခါ ဤသို႔ စဥ္းစားမိေလ၏ ။                 ရဟန္းျဖစ္ေသာ သူသည္ ( ပဗၺဇိေတန ) ဆိုေသာ ဂုဏ္ျပပုဒ္ ကို ဗုဒၶ ထည္႔၍ ေဟာၾကားခဲ့ျခင္းသည္ ထူးျခားသည္ ။ ထိုစကားရပ္ ကို  ကိေလသာ ကိုႏွင္ထုတ္ လိုေသာသူ ဟူ၍လည္း ေရွးပညာ ရွိတို႔ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ျပ ခဲ့ၾကသည္ ။ သို႔ျဖစ္လွ်င္ အမွန္စင္စစ္ ဤတရားသည္ ပုထုဇဥ္ တိုင္းအတြက္ ရည္ညႊန္းေသာ တရား မဟုတ္ နိုင္ ။ ကိေလသာ ကိုႏွင္ထုတ္ လိုေသာ အျမတ္လမ္းသြား အၾကင္ဘ၀ ခရီးသည္အား ရည္ညႊန္းေသာ စကားသာ ျဖစ္ ေၾကာင္း ထင္ရွားပါသည္ ။                 ဗုဒၶ ေဟာၾကားေသာ တရား၌ ရည္ညႊန္းေသာ ပရိသတ္ အား ရွာၾကည္႔မိေလ၏ ။ ထိုအခါ ဗုဒၶ သည္ ဤတရား ကို  ေဟာၾကားရသည္႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ကိုလည္း  အတန္ သေဘာေပါက္ လာေလ၏ ။                ဓမၼစၾကာ အဖြင့္ စကားတြင္ ပရိသတ္ အားျဖင့္ အရိယာဘံုသြား ပုဂၢိဳလ္ မ်ားကို ရည္ညႊန္းထားသည္႔ အျပင္ " အယုတ္တရားႏွစ္ပါး ( အစြန္းတရားႏွစ္ပါး ) အစု ကို မမွီ၀ဲရာ "  ဟူေသာ ညႊန္ျပသည္႔ စကားစုသည္လည္း ထူးျခားေသာ စကားျဖစ္သည္ ဟု ထင္မိေလသည္ ။                ဤစကားစု တြင္ ေ၀ဖန္ေသာ သေဘာပါရွိေလသည္ ။ "  အယုတ္တရားႏွစ္ပါး "  ဆိုေသာ စကားအသံုး အႏႈန္း သည္ ဗုဒၶ ပတ္၀န္းက်င္ တြင္ ယံုၾကည္ ယူဆ ေနၾကေသာ အေတြးအျမင္ႏွစ္ရပ္ ၊ အယူအဆႏွစ္ရပ္ ကို ဆို ျခင္း ျဖစ္ေပလိမ့္မည္ ။ ထိုသို႔ေတြးမိျပီးေနာက္  အယုတ္တရား ဆိုေသာ ထိုတရားႏွစ္ပါးသည္  ဘယ္အယူ၀ါဒ ကို ရည္ညႊန္း၍ ဆိုသည္ကို စူးစမ္းၾကည္ံလိုျပန္သည္ ။ သုတၱန္ေဒသနာ ကို ေဟာနည္းအတိုင္း ဗုဒၶ သည္  " အယုတ္ တရားႏွစ္ပါး "  ဆိုေသာ စကား ၏ ငုပ္ေနေသာ အနက္ကို ေဖာ္လိုသျဖင့္ အေမး အေျဖ ျပဳလုပ္သည္႔ နည္းျဖင့္ ဤသို႔ ေမးျပန္ေလသည္ ။          "  ကတေမေဒြ " ( ရဟန္းတို႔  မမွီ၀ဲအပ္ကုန္ေသာ အယုတ္တရား ) ႏွစ္ပါး ဟူသည္ အဘယ္သည္ တို႔နည္း ။ ဤကား အေမးပုစၧာ ျဖစ္ေလသည္ ။                ဗုဒၶ သည္ သူတစ္ပါးေမးလာမည္႔အေမး ကို  ၾကိဳတင္ သိျမင္ေတာ္ မူသည္႔ အေလ်ာက္ မိမိဘာသာေမးျပီး မိမိဘာသာ ေျဖသည္႔ နည္း ကို သံုးလ်က္ ေျဖၾကားေတာ္မူေလသည္ ။               "  ယုတ္ေသာ ရြာသူ တို႔၏ ဥစၥာ ျဖစ္ေသာ ၊ ပုထုဇဥ္တို႔ ၏ အေလ့အက်င့္ ျဖစ္ေသာ ၊ အရိယာ တို႔၏ဥစၥာ မဟုတ္ေသာ ၊ စီးပြားခ်မ္းသာေၾကာင္း ႏွင့္ မစပ္ယွဥ္ေသာ ေတတုမၼက တရား တည္း  ဟူေသာ ၀တၳဳကာမ တို႔၌ ကိေလသာ ကာမ တို႔ ႏွင့္ ယွဥ္ေသာ ခ်မ္းသာ ကို အဖန္တလဲလဲ ခံစားျခင္း   ဟူေသာ "                  "  ကာမ သုခလႅိကာ  ႏုေယာဂ  အယုတ္တရား တစ္ပါး " ယုတ္ေသာ  ဟူသည္ အဘယ္ကို ဆိုသနည္း ။ ဗုဒၶ ၏ အျမင္ တြင္ အဘယ္အျပဳအမူ ကို ယုတ္ညံ့ သည္  ဟု သတ္ မွတ္ ပါသနည္း  ဟု  စဥ္းစားမိျပန္ပါသည္ ။                  "  ရြာသူတို႔၏ ဥစၥာ "   ဆိုေသာ စကားကိုလည္း  ေကာင္းစြာ နားမလည္ေခ် ။ သို႔ေသာ္ၾကံၾကည္႔ျပန္၏ ။ ေနာက္ စကား တြင္ " အရိယာ တို႔၏ဥစၥာ မဟုတ္ေသာ " ဟူေသာ စကားစု ပါသည္ကို ေတြ႕ရသျဖင့္ ဤသို႔ၾကံမိ ျပန္၏ ။ ရြာသူ တို႔၏ ဥစၥာ  ဟူသည္ အရိယာ တို႔၏ ဥစၥာ မဟုတ္ ဟု ဗုဒၶ ဆိုလိုေၾကာင္း မွာ ထင္ရွားပါ၏ ။သို႔ျဖစ္လွ်င္ အရိယာ တို႔၏ ဥစၥာ ကိုသာ သိဖို႔ လိုသည္ ။ အရိယာ တို႔၏ ဥစၥာ ကိုသိလွ်င္ အရိယာ တို႔၏ ဥစၥာ ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ သေဘာ ( ပဋိပကၡ သေဘာ ) သည္ ရြာသူတို႔၏ ဥစၥာ ပင္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္ ။                  ပုထုဇဥ္ တို႔၏ အေလ့အက်င့္ ကိုလည္း ဗုဒၶ သည္ အရိယာ တို႔၏ ဥစၥာ မဟုတ္ ဟု သတ္မွတ္ေၾကာင္း ထင္ရွားပါသည္ ။ ၀တၳဳကာမ  ကိေလသာကာမ ႏွင့္ ယွဥ္ေသာ ခ်မ္းသာ ကို အဖန္တလဲလဲ ခံစားျခင္း ဆိုသည္မွာ ေလာကီ စည္းစိမ္ ခ်မ္းသာ ကာမဂုဏ္ တရား မ်ားကို ဆိုလိုေၾကာင္း နားလည္မိပါသည္ ။ ဥစၥာ ပစၥည္း ရာထူး ဂုဏ္ရွိန္ အတုအပ ပကာသန မ်ား သည္ ဘံုသံုးပါး ၌ က်င္လည္ေစတတ္ ေသာ တရားမ်ား ျဖစ္သည္  ဟု ဗုဒၶ ဘာသာ သေဘာတရား အရ နားလည္ေပရာ ထိုအရာ တို႔၌ တပ္ျငိျခင္းကို အားေပး ေသာ အယူ၀ါဒ မ်ဳိး ကို ဗုဒၶ သည္ ( ကာမ သုခလႅိကာ  ႏုေယာဂ )  ဟုေခၚ ျခင္း ျဖစ္ေပလိမ့္မည္ ။                 " ကာမ သုခလႅိကာ ႏုေယာဂ " ကို  ပုဒ္ထြက္ အဓိပၸာယ္ အားျဖင့္ " ကာမဂုဏ္ ခ်မ္းသာ၌ ကပ္ျငိေသာ အား ျဖင့္ လံု႔လျပဳျခင္း "  ဟု နားလည္နိုင္ပါ၏ ။                  " ရဟန္းတို႔ ၊ ထို ကာမသုခလႅိကာ ႏုေယာဂ ၊ အတၱကိလမထာ ႏုေယာဂ  ဟူေသာ အယုတ္တရား ႏွစ္ပါး အစု သို႔မကပ္ ၊ ငါဘု၇ားသည္ ထိုးထြင္း၍ သိအပ္ေသာ သစၥာ ေလးပါး ကို ျမင္တတ္ေသာ ပညာ မ်က္စိ ကိုျပဳတတ္ ေသာ သစာေလးပါး ကို သိျခင္း ကို ျပဳတတ္ေသာ ကာမသုခလႅိကာ ႏုေယာဂ (သႆတ ဒိဠိ ဟူေသာ တရားအစု ) အတၱကိလ မထာ ႏုေယာဂ ( ဥေစၧဒ ဒိဠိ ဟူေသာ တရားအစု )  ထို အစုတို႔၏ အလယ္၌ျဖစ္ေသာ ၀ဋ္ဆင္းရဲ မွ ထြက္ေျမာက္ျခင္း ကို အလိုရွိေသာ သူတို႔ က်င့္အပ္ေသာ အက်င့္ သည္  --  ကိေလသာမွ ျငိမ္းျခင္းတည္း ဟူေသာ သဥပါဒိ ေသသနိဗၺာန္ အက်ဳိးငွာ --   သစၥာေလးပါး ကို ထူးေသာဥာဏ္ျဖင့္ သိျခင္းငွာ --   သစၥာေလးပါး ကို ေကာင္းစြာသိျခင္းငွာ --   အႏုပါဒိေသသ  နိဗၺာန္ အက်ဳိး ငွာ  ျဖစ္၏ ။              အလယ္အလတ္အက်င့္ ဟူသည္ အဘယ္နည္း ။        ထိုေမးခြန္းအတြက္ အေျဖသည္လည္း ဓမၼစၾကာတရား၌ အစံုအေစ့ ပါေလသည္ ။ အလယ္လမ္းဟူသည္ျမတ္ ေသာ အဂၤါ ရွစ္ပါး ရွိေသာ မဂ္ ပင္တည္း  ဟု ျပညႊန္ေတာ္မူေလသည္ ။ ထိုအဂၤါ ရွစ္ပါး ကိုလည္း ေ၀ေ၀၀ါး၀ါးမဆို တိတိပပ ဆိုခဲ့ေလသည္ ။             အဂၤါ ရွစ္ပါး ဟူသည္  -  မွန္စြာျမင္ျခင္း -  မွန္စြာၾကံျခင္း -  မွန္စြာေျပာျခင္း -  မွန္စြာျပဳမူျခင္း -  မွန္စြာအသက္ေမြးျခင္း -  မွန္စြာအားထုတ္ျခင္း -  မွန္စြာသတိရွိျခင္း ( ေအာက္ေမ့ျခင္း ) -  မွန္စြာတည္ၾကည္ျခင္း                       ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ဆိုေလ၏ ။               ထိုရွစ္ပါးေသာ မဂ္အဂၤါ တြင္ သိကၡာသံုးရပ္ စလံုးလည္း ပါသည္ ။ သီလ သမာဓိ ပညာ စခန္း သံုးဆင့္ ကို လည္း အထင္အရွား ျပညႊန္ ထားေလသည္ ။                ထိုလမ္းျဖင့္ သြားေသာ သူအား အရိယာသစၥာ ကို ျမင္ေသာအက်ဳိး ၊ ပညာမ်က္စိ ကို ရေသာ အက်ဳိး ၊ သစၥာေလးပါး ကို သိေသာအက်ဳိး ၊ ကိေလသာ ျငိမ္းေအးေသာအက်ဳိး ၊ ဘ၀ လြတ္ေျမာက္ေသာ ( နိဗၺာန္ )အက်ဳိး ၊ အားလံုး ပါေၾကာင္းကိုလည္း တစ္ခ်က္တည္း အက်ဥ္းနည္းျဖင့္ ဆိုေတာ္မူေလသည္ ။ ဤမွ် ဆိုရံုျဖင့္ပင္ ဥာဏ္၌ က်က္စားေသာ သူသည္ သစၥာ ကို ခ်က္ခ်င္း ျမင္နိုင္ သည္ ကို သေဘာေပါက္မိေလသည္ ။               ထို႔ေနာက္ ငုပ္ေနေသးေသာ သစၥာေလးပါး ၏ အနက္ကို ဗုဒၶ ေဟာေတာ္မူေလသည္ ။ ဤသစၥာေလးပါး သည္ အရိယာ ပုဂၢိဳလ္ တို႔ သိအပ္ေသာေၾကာင့္ အရိယာ သစၥာလည္းမည္၏ ။                  ဤေလာက၌ သတၱ၀ါ တို႔ ရင္ဆိုင္ရေသာ ပထမ သစၥာ သည္ ဒုကၡ ( ဆင္းရဲျခင္း ) ျဖစ္သည္ ဟု ဗုဒၶ ညႊန္ျပ ပါသည္ ။ ဗုဒၶျမတ္စြာ ညႊန္ျပေတာ္မူေသာ ဆင္းရဲျခင္းမ်ားမွာ (၁)  ဇာတိပိ ဒုေကၡာ       - ပဋိသေႏၶ ေနရျခင္း ဆင္းရဲ (၂)  ဇရာပိ ဒုေကၡာ         - ဇရာ ၏ အိုျခင္း နာျခင္း ေဟာင္းျခင္း  အပိုျဖစ္ျခင္း ဆင္းရဲ (၃)  ဗ်ာတိပိ ဒုေကၡာ       - ေဖာက္ျပန္ျခင္း ေျပာင္းလဲျခင္း မညီမညြတ္ ကေမာက္ကမ ျဖစ္ျခင္း ဆင္းရဲ (၄)  မရဏံပိ ဒုေကၡာ       - ေသျခင္း ဆင္းရဲ (၅)  အပၸိေယဟိ သမၸေယာေဂါ ဒုေကၡာ       -  မခ်စ္မႏွစ္သက္လိုေသာ သတၱ၀ါ သခၤါရ တို႔ႏွင့္ အတူတကြ ေပါင္းယွဥ္                                                                          ဆက္ဆံ ၍ အသက္ရွင္ေနရျခင္း ဆင္းရဲ (၆)  ပိေယဟိ  ၀ိပၸေယာေဂါ ဒုေကၡာ        -  ခ်စ္ႏွစ္သက္အပ္ေသာ သတၱ၀ါ သခၤါရ တို႔၌ ေကြကြင္း ကြဲကြာရျခင္း ဆင္း ရဲ     (၇) ေတာင့္တတိုင္း မျဖစ္ရေသာ ဆင္းရဲ (၈)  ဥပါဒါန္ ၏ အာရံု ျဖစ္ေသာ ခႏၶာ တို႔သည္ ဆင္းရဲ        မ်ားခ်ည္းသာ ျဖစ္ၾကေလေတာ့၏ ဟု ဗုဒၶ ေဟာညႊန္ ဆံုးမ ေတာ္ မူေလသည္ ။                    အခ်ဳပ္ကိုဆိုေသာ္ ဗုဒၶ သည္ " တဏွာ " တစ္လံုးကိုပင္ ဒုကၡ ခပ္သိမ္း ၏ အေၾကာင္းရင္း မူလျဖစ္ေၾကာင္း ကို ျပေတာ္မူေလ၏ ။ ဒုကၡ ၏ ျဖစ္ေၾကာင္း ျဖစ္ေသာ တဏွာ ၏ သေဘာ ကို သိျမင္ျခင္း သည္ ဒုတိယအရိယာသစၥာ ကို သိျမင္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္ ဟု သေဘာေပါက္ပါသည္ ။ ထို တဏွာ ကား ဒုကၡ ခပ္သိမ္း ၏ လက္သည္တရားခံ ျဖစ္ သည္ ဟု ဗုဒၶ သည္ ရဲ၀ံ့ ျပတ္သားစြာ ေဟာေတာ္မူလိုက္ျပီ ျဖစ္၏ ။အၾကင္သူသည္ ထိုဒုကၡ မွ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း တရားကို စီရင္မည္ ဆိုလွ်င္ တရားခံအစစ္ျဖစ္ေသာ " တဏွာ " ကို မိေအာင္ ဖမ္းျပီး အျပစ္ေပးရံုမွ တစ္ပါး အျခား အေၾကာင္း မရွိေတာ့ ဟုလည္း နားလည္မိပါသည္ ။ သကၠရာဇ္ - ၁၀၃ ခုႏွစ္ ၊ ၀ါဆိုလျပည္႔ ၊ စေနေန႔ညေန၀င္စအခ်ိန္ တြင္ ဗုဒၶ ၏ ပထမ တရားဦး ဓမၼစၾကာ တရားကို ပဥၥ၀ဂီငါးပါး အား ေဟာေတာ္ မူေသာ ေန႔ ၀ါဆိုလျပည္႔ ဓမၼစၾကာေန႔ ကို ပူေဇာ္ေရးသားလိုက္ရပါသည္ ။           .................................................................................................................................................................................................